کانون فرهنگی تبلیغی راه نور مشهد مقدس
در گذرگاهِ پرپیچ و خمِ زندگی، همواره نیازمندِ مشعلی روشن و هدایتی صائب هستیم تا راهِ حق را از باطل تشخیص دهیم و از گزندِ فتنهها و لغزشها در امان بمانیم. بصیرت، همان گوهرِ گرانبهایی است که در پرتوِ آن، حقایق آشکار میشوند و مسیرِ درستِ زندگی نمایان میگردد.
در کلامِ الهی و آموزههای معصومین (ع)، بصیرت به مثابهی آگاهیِ عمیق و شناختی اطمینانبخش توصیف شده است که انسان را توانمندِ درکِ حقایق و پشتپردههای حوادث میکند. با چراغِ روشنِ بصیرت، راهِ حق از ظلمتِ باطل به وضوح هویدا میشود و انسان در بحرانها و فتنهها، سلامتِ خویش را حفظ خواهد کرد.
نقشِ بصیرت در جامعهای اسلامی، نقشی حیاتی و تعیینکننده است. فهمِ صحیح و تواناییِ تحلیلِ درستِ واقعیاتِ جامعه، سدِ محکمی در برابرِ توطئهها و انحرافاتِ دشمنان خواهد بود. جامعهای که از بصیرتِ کافی برخوردار نباشد، به سادگی در دامِ فریبِ دشمنان گرفتار خواهد شد و گوهرِ گرانبهایِ خویش را به بهای ناچیزی از دست خواهد داد. وظیفهی خواصِ جامعه است که با ارتقای سطحِ آگاهیِ تودهها، مانعِ انحرافِ آنان از مسیرِ حق و حقیقت شوند.
در پرتوِ آموزههای نورانیِ ائمهی معصومین (ع)، گنجینهای از راهکارها و رهنمودها برای نیل به بصیرت و روشناییِ دل گشوده میشود.
امام علی (ع) میفرمایند: “بصیرت، عطای الهی است. هر آنکه خواهانِ دیدنِ حقایق باشد، خداوند چشمِ بصیرت به او عطا خواهد کرد و او را به حقیقتِ امور آگاه خواهد ساخت.”
امام علی (ع) در نهج البلاغه میفرمایند: “قرائتِ قرآن، ذکرِ حق و عبرتآموزی از وقایعِ روزگار، بصیرت و روشناییِ دل را به ارمغان میآورند.”
امام علی (ع) همچنین از کسانی که بدون بصیرت از حاملانِ حق تبعیت میکنند و با نخستین شبههای که در دلشان راه مییابد، از مسیرِ حق منحرف میشوند، انتقاد میکنند و داشتنِ قلبی سلیم و با بصیرت را از نشانههای سعادتِ انسان میدانند.
با تأمل در این آموزههای ارزشمند، درمییابیم که بصیرت، گوهرِ نایابی است که باید قدرِ آن را بدانیم و در جهتِ کسبِ آن تلاشِ مداوم داشته باشیم. مطالعهی کلامِ الهی، تأمل در سیره و سخنانِ معصومین (ع)، عبرتآموزی از تاریخ و وقایعِ روزگار و همچنین تفکر و تعمق در حقایقِ هستی، از جمله مهمترین گامهایی هستند که میتوان در جهتِ نیل به بصیرت و روشناییِ دل برداشت.
بیایید با روشناییِ مشعلِ بصیرت، مسیرِ حق و حقیقت را در پیش گیریم و از گزندِ فتنهها و لغزشها در امان بمانیم.
******
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمودند :
لیسَ الأعمى مَن یعْمى بَصرُهُ، إنَّما الأعمى مَن تَعْمى بَصیرتُهُ.
كور آن نیست كه چشمش نابینا باشد بلكه كور [واقعى] آن كسى است كه دیده بصیرتش كور باشد.
******
امام على عليه السلام فرمودند :
فإنّما البَصيرُ مَن سمِعَ فتَفَكّرَ، و نَظرَ فأبْصرَ، و انْتَفعَ بالعِبَرِ، ثُمّ سَلَكَ جَدَدا واضِحا يَتَجنّبُ فيهِ الصَّرْعَةَ في المَهاوِي.
با بصيرت كسى است كه بشنود و بينديشد، نگاه كند و ببيند، از عبرتها بهره گيرد، آن گاه راه روشنى را بپيمايد كه در آن از افتادن در پرتگاهها به دور ماند.
******
امام علی علیه السّلام فرمودند :
الفِطنَهُ بِالبَصیرَةِ؛
استقامت فهم و زیرکی، با بصیرت به دست می آید.
******
امام على عليه السلام فرمودند :
فَقْدُ البَصرِ أهْوَنُ مِن فِقْدانِ البَصيرةِ.
از دست دادن بينايى آسانتر است تا از دست دادن بينش.
******
امام على علیه السلام فرمودند :
نَظَرُ البَصَرِ لا یجْدی إذا عَمِیتِ البَصیرةُ .
اگر دیده بصیرت كور باشد نگریستن چشم سودى نمى دهد.
******
امام علی علیه السّلام فرمودند:
لَحُبُّ الدنیا صَمَّت الأسماعَ عن سماعِ الحكمةِ و عَمِّیت القلُوب عن نورِ البصیرةِ.
البته دوستی دنیا گوشها را از شنیدن حكمت كر می كند و دلها را از دیدن نور بصیرت كور می كند.
******
امام علی علیه السّلام فرمودند :
لا عِلمَ لِمَن لا بَصِیرَةَ لَهُ؛
انسان بی بصیرت به دانش واقعی دست نخواهد یافت.
******
امام صادق علیه السّلام فرمودند :
تاهَ مَن جَهِلَ وَ اهتَدي مَن أبصَرَ وَ عَقَلَ؛
«هر که جهالت ورزيد هلاک شد و هر که با ديده ي بصيرت نگريست و تعقل کرد، هدايت يافت.»
******
امام صادق علیه السّلام فرمودند :
مَن فَتَحَ الله عَینَ قَلبِهِ وَ بَصیرَهَ عَینهِ بِالاعتِبارِ فَقَد أعطاهُ مَنزِلَهً رفیعَهً وَ زُلفَهً عظیمَهً؛
«کسی که خداوند متعال چشم دل و دیده ی بصیرتش را برای عبرت گیری باز نموده در واقع مقامی والا و مرتبتی بزرگ به او عنایت کرده است.»
******
امام صادق علیه السّلام فرمودند :
العَامِلُ عَلَي غَيرِ بَصيرَه کالسَّائِر عَلي غير الطَّريق و لا يَزيدُهُ سُرعَهُ السَّير مِنَ الطَّريق إلاّ بُعدَاً ؛
«کسی که بدون «بصیرت» عمل می کند، همچون زنده ای است که در بیراهه می رود؛ پس هر چه سریع تر رود، از مقصد دورتر می شود.»
******
امام کاظم علیه السّلام فرمودند :
تفقهوا فی دینِ الله فَأنَّ الفِقهَ مِفتاحُ البَصیرةِ وَ تَمامُ العِبادَةِ؛
«در دین خدا تفقه و کاوش کنید، چرا که فقه و فهم دین، کلید بصیرت و کامل کننده عبادت است.»
******
امام رضا علیه السّلام فرمودند :
وَ اعلَم أنَّ العَمَلَ الدَّائِمَ القَلیلَ عَلَی الیقینِ وَ البَصیرَةِ أفضَلُ عندالله مِنَ العَمَلِ الکَثیر عَلی غیر یقینٍ وَ الجَهدِ؛
بدان که عمل دائم کم با یقین و بصیرت نزد خدا بهتر است از عمل زیاد و سخت بدون یقین.
نتیجه :
بصیرت از مهم ترین ویژگی های یک مؤمن است و دستیابی به آن، نیازمند تلاش و مجاهدت است. با پیروی از دستورات ائمه اطهار (ع) و عمل به راهکارهای ارائه شده، می توانیم به بصیرت حقیقی دست یافته و مسیر سعادت و رستگاری را در پیش بگیریم.
