در تاریخ پرفراز و نشیب اسلام، شبهای متعددی به دلیل رویدادهای مهم و سرنوشتساز، از جایگاه ویژهای برخوردار هستند. “لیلة المبیت” یا “شب خوابیدن در بستر” یکی از این شبهای پرفضیلت و سرنوشتساز است که در آن، جان پیامبر اسلام (ص) توسط فداکاری و شجاعت امام علی (ع) نجات یافت. در این مقاله، به بررسی ابعاد مختلف لیلة المبیت، از جمله پیشزمینه، ماجرا، اهمیت، آثار و پیامدها، و فضائل و برکات آن میپردازیم.
پیشزمینه:
پس از پیمان عقبه دوم و گرایش مردم یثرب (مدینه) به اسلام، قریشیان که از گسترش اسلام و نفوذ پیامبر (ص) در هراس بودند، تصمیم به قتل ایشان گرفتند. آنها در دارالندوه، محل اجتماع بزرگان قریش، نقشه قتل پیامبر (ص) را طرحریزی کردند.
ماجرای لیلة المبیت:
بر اساس این نقشه، قرار بود در شبی مشخص، افراد مسلح از قبایل مختلف قریش به خانه پیامبر (ص) هجوم برده و ایشان را به قتل برسانند. آنها تصور میکردند با این کار، به دعوت اسلام پایان خواهند داد.
اما خداوند متعال پیامبر (ص) را از این نقشه آگاه کرد. جبرئیل امین به پیامبر (ص) خبر داد که قریشیان قصد جان ایشان را دارند و دستور الهی مبنی بر هجرت به مدینه را ابلاغ کرد.
پیامبر (ص) به امام علی (ع) دستور داد تا آن شب در بستر ایشان بخوابد و خود مخفیانه از مکه خارج شود. امام علی (ع) با جانفشانی تمام، این دستور را اطاعت کرد و خود را در معرض خطر قرار داد تا جان پیامبر (ص) نجات یابد.
پیامبر (ص) پس از آنکه لباسهای امام علی (ع) را پوشید، در حالی که آیه شریفه “وَ جَعَلْنَا مِن بَیْنِ اَیْدِیهِمْ سَدًّا وَ مِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَاَغْشَیْناَهُمْ فَهُمْ لَا یُبْصِرُونَ؛ یس/سوره یس، آیه۹” را میخواندند، از خانه بیرون رفتند و خداوند چشمان مشرکان را از دیدن پیامبر ناتوان ساخت. از خانه خارج شد و به سمت غار ثور رهسپار شد. قریشیان هنگامی که به خانه پیامبر (ص) هجوم بردند، با امام علی (ع) در بستر ایشان مواجه شدند و نقشه آنها خنثی شد.
اهمیت لیلة المبیت:
لیلة المبیت پیامدهای مهمی در تاریخ اسلام داشت، از جمله:
نجات جان پیامبر (ص) و تداوم دعوت اسلام: با فداکاری امام علی (ع)، جان پیامبر (ص) نجات یافت و دعوت اسلام تداوم یافت.
نقطه عطفی در تاریخ اسلام و آغاز هجرت پیامبر (ص) به مدینه: لیلة المبیت، نقطه عطفی در تاریخ اسلام بود و هجرت پیامبر (ص) به مدینه از آن شب آغاز شد.
افزایش ایمان و وفاداری مسلمانان به پیامبر (ص) و امام علی (ع): فداکاری امام علی (ع) در لیلة المبیت، ایمان و وفاداری مسلمانان به پیامبر (ص) و امام علی (ع) را افزایش داد.
تجلی فداکاری و جانفشانی امام علی (ع) در راه اسلام: لیلة المبیت، نمادی از فداکاری و جانفشانی امام علی (ع) در راه اسلام است.
ناکامی مشرکان: نقشه شوم مشرکان برای قتل پیامبر (ص) با فداکاری امام علی (ع) ناکام ماند.